Vragen over vondsten

Waar kan ik mijn vondst melden?

Met het vondstmeldingsformulier kunt u uw archeologische vondst melden. U vindt dit formulier op de pagina Vondstmelding doen. Hier leest u ook hoe u het formulier invult. Ook kunt u bij ons terecht om meer over u vondst te weten te komen

Moet ik ook scherven melden?

Aardewerken scherven zijn soms de enige aanwijzing voor een archeologische vindplaats. Of u de gevonden scherven moet melden, hangt af van de periode waaruit deze afkomstig zijn. Vondsten uit de prehistorie en vroege middeleeuwen moet u altijd melden bij Archeologie Deventer. 

Bij de meeste vindplaatsen zijn meer aardewerken scherven dan metaalvondsten aanwezig. In sommige archeologische perioden werd geen of nauwelijks metaal gebruikt. Dit geldt vooral voor de prehistorie en de vroege middeleeuwen. De gevonden scherven vormen in dat geval de enige aanwijzing voor een vindplaats. Bovendien werd grond toen nog nauwelijks verplaatst. De kans is dus groot dat de aanwezigheid van aardewerken scherven uit deze perioden wijst op de aanwezigheid van een vindplaats. Het is daarom belangrijk dat u van deze vondsten een melding maakt.

Scherven uit de nieuwe tijd

In de nieuwe tijd (na 1500) zijn grote hoeveelheden grond met daarin allerlei afvalproducten verplaatst. Akkergrond werd soms bemest met stadsafval, waarbij ook scherven en metaal op de akker terecht kwamen. Aardewerkvondsten na 1500 wijzen daardoor zelden naar een vindplaats. Daarnaast staan vindplaatsen uit de nieuwe tijd vaak op historische kaarten. Het is daarom niet nodig deze vondsten te melden.

Aardewerk bij een metaalvondst

Vindt u in de omgeving van een metaalvondst ook aardewerk of andere voorwerpen, dan meldt u dit op het vondstmeldingsformulier. Deze vindt u op de pagina Vondstmelding doen. De combinatie van vondsten maakt het eenvoudiger een vindplaats te dateren en begrenzen. Vaak vindt u bij een metaalvondst nog tientallen andere voorwerpen. Deze voorwerpen vertellen ook een deel van het archeologische verhaal van de vindplaats.

Wat doe ik met vuursteenvondsten?

Vuurstenen zijn vaak de enige vondsten die wijzen naar een vindplaats uit de vroege prehistorie. Wij vragen u daarom deze vondsten altijd te melden.

In een groot deel van de prehistorie werden allerlei gereedschappen gemaakt van vuursteen, bot, hout en leer. De laatste drie materialen gaan in de zandgronden vrijwel altijd verloren. Van een vindplaats uit de vroege prehistorie zijn vaak alleen stukken vuursteen over.

Vuursteenvondsten altijd melden

Vindt u een voorwerp van vuursteen? Het is belangrijk dat u hier altijd een melding van maakt via het vondstmeldingsformulier. Deze vindt u op de pagina Vondstmelding doen.

Voorwerpen van vuurstenen herkent u aan afgewerkte randen met kleine afslagen. Op deze pagina ziet u een paar voorbeelden van vuurstenen voorwerpen.

Wat moet ik doen als ik munitie vind?

Vindt u munitie? Markeer de locatie en meldt de vondst zo snel mogelijk bij de politie. U hoeft van de gevonden munitie geen vondstmelding te maken bij Archeologie Deventer.

De politie stuurt na uw melding een bomverkenner. De bomverkenner schat in of er gevaar is en bepaalt hoe de munitie wordt geruimd.

Belangrijk bij munitievondsten

Bij het vinden van munitie is het belangrijk dat u zich aan de volgende punten houdt:

• raak munitie niet aan;
• pak munitie nooit op;
• verplaats munitie nooit;
• markeer de locatie van de munitie;
• waarschuw de politie.

Hierboven ziet u enkele voorbeelden van munitie. Het is natuurlijk mogelijk dat u een andere soort munitie vindt. Ook kleinere munitieartikelen kunnen levensgevaarlijk zijn. Waarschuw bij twijfel altijd de politie.

Moet ik ook sporen melden?

Het is belangrijk dat u een melding maakt van sporen. Sporen kunnen leiden naar vondsten en vindplaatsen.

Bij grondwerkzaamheden worden soms naast vondsten ook sporen herkend. Deze sporen kunnen bestaan uit baksteen of natuursteen, maar ook uit donkere grondverkleuringen in de ondergrond of houtresten.

Ook wanneer bij de sporen op het eerste gezicht geen vondsten worden gedaan, is het belangrijk deze te melden. Vindplaatsen met weinig of geen vondsten kunnen toch veel informatie opleveren.

Melden van sporen

Vaak worden sporen waargenomen bij lopende werkzaamheden. Het is dan zaak om tijdig te reageren. We vragen u daarom om sporen niet te melden via het vondstmeldingsformulier, maar per e-mail of telefoon: archeologie@deventer.nl of 06 - 51 89 79 12 en 0570 - 67 11 55.

Mag ik zoeken met een metaaldetector?

De erfgoedwet biedt ruimte voor het zoeken met metaaldetector.

In algemene zin geldt dat wanneer een detectoramateur een vondst uit de grond haalt, dat als opgraving wordt gezien. Omdat detectoramateurs een waardevolle bijdrage kunnen leveren aan de ontwikkeling van archeologische kennis is een uitzondering in de Erfgoedwet opgenomen.

Verstoring van de bovenste 30 centimeter van de bodem, de zogenaamde bouwvoor, is toegestaan. In deze bovenste 30 centimeter van de bodem mag dus gezocht worden met een metaaldetector. Op deze regel geldt wel een aantal uitzonderingen; zo is bijvoorbeeld metaaldetectie niet toegestaan op een archeologisch gemeentelijk, provinciaal of rijksmonument.

Verder zijn er een aantal andere uitgangspunten:

1. Vraag toestemming aan de eigenaar of beheerder van de grond.
2. Maak melding van eventuele munitievondsten bij de politie en laat deze liggen.
3. Zoek nooit op archeologische terreinen, opgravingen (ook niet op de stort) en op terreinen waar munitie wordt geruimd.
4. Maak alle gaten weer netjes dicht en wel zo, dat er geen schade zichtbaar is (bijvoorbeeld aan de grasmat).
5. Meld bijzondere vondsten bij Archeologie Deventer.

Welke metaalvondsten moet ik melden?

Bij een middagje zoeken met de metaaldetector vindt u vaak tientallen voorwerpen. Maak daarom alleen een melding van de vondsten waarvan u de datum kunt bepalen en die te dateren zijn vóór ongeveer 1600. Meld ook vondsten die volgens u een bijzonder verhaal vertellen.

Vaak is het bijna onmogelijk om al uw metaalvondsten te melden. Voor Archeologie Deventer is het bovendien te veel werk om al deze vondstmeldingen te verwerken. Bij het melden kunt u dus selectief te werk gaan. Hieronder staan een aantal uitgangspunten.

Wel melden

Van onderstaande metalen voorwerpen maakt u wel een vondstmelding:

• lakenloden
• gespen
• knopen vóór 1600
• kledinghaken
• fibula's/mantelspelden
• boekbeslag
• muntgewichten
• rekenpenningen
• pelgrimsinsigne
• wapens
• gereedschap
• gouden en zilveren munten vóór 1795
• koperen munten vóór 1795 (behalve duiten)

Meld ook alle vondsten die u niet herkent of waarvan u twijfelt aan de datering.

Niet melden

De volgende metaalvondsten hoeft u niet te melden:

• spijkers
• nagels
• kogels
• onderdelen van landbouwvoertuigen
• duivenloodjes
• zakloodjes
• vingerhoeden
• spelden
• recente sierraden
• horloge onderdelen
• recent gereedschap
• duiten
• alle Nederlandse munten na 1795

Zijn er andere vondsten die ik moet melden?

Naast metaal, keramiek en vuursteen kunt u soms ook (delen van) natuursteen, glas, bewerkt bot of kleipijpen vinden. Bijzondere voorwerpen kunt u melden bij Archeologie Deventer. Kijk hiervoor op de pagina Vondstmelding doen.

Heeft u een voorwerp gevonden waar u meer over wilt weten? Ook dan kunt u terecht bij Archeologie Deventer.

Wat gebeurt er na een vondstmelding?

Als u een vondst heeft gemeld via het vondstmeldingsformulier, maakt Archeologie Deventer hiervan een registratie. De gemeente neemt de vondst niet in beslag.

Het gaat Archeologie Deventer om de informatie die zij uit de vondst kan afleiden en niet om de vondst op zich. Wel zijn de in het wetboek vastgelegde wetten voor schatvondsten van toepassing.

Archeologische verwachtingskaart

Archeologie Deventer gebruikt vondsten vooral om de archeologische verwachtingskaart van de gemeente te verfijnen. Hierop is aangegeven waar zij archeologische resten verwacht. De kaart is gebaseerd op onder andere hoogtegegevens en informatie uit opgravingen en vondstmeldingen. Hoe meer vondstmeldingen Archeologie Deventer in de kaart kan opnemen, hoe betrouwbaarder deze wordt.

Op een locatie worden bijvoorbeeld verschillende munten en scherven uit de vroege middeleeuwen gevonden. De kans is dan groot dat zich hier een vindplaats uit deze periode bevindt. Wordt er in de toekomst gebouwd op die locatie, dan kan al vroeg rekening worden gehouden met de aanwezigheid van archeologische resten.

Verhaal

Door de registratie van vondsten ontstaat een beter beeld van de geschiedenis van Deventer. Veel vondsten vertellen een eigen verhaal. Zo kunnen onder ander buitenlandse muntvondsten, resten van uitheemse dieren of voorwerpen van natuurstenen die van nature niet in Nederland voorkomen, informatie geven over de handelscontacten van vroeger.